Thread Rating:
  • 11 Vote(s) - 3.36 Average
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Candaroğulları (ısfendiyaroğulları) Beyliği
#1
Candaroğulları (ısfendiyaroğulları) Beyliği

Beyli in kurucusu Demir Yaman Candar Bey, O uzların Kayı boyundandır. Beyli in 8. beyi ısfendiyar Bey'den sonra (1392'den itibaren) itibaren hanedan ısfendiyaro ulları olarak anılmıştır. Beyli in asıl adı Cândâro ulları Beyli i'dir. Fakat sonradan hanedana son hükümdarlarına göre Kızıl-Ahmedlular diyen tarihçiler de vardır.

Candaro ulları, devamlılık ve Osmanlılar'la son derece sıkı münasebetleri bakımından mühim bir beylik kurmuşlardır.1291-1461 arasında 170 yıl sürmüştür. Karamano ulları'ndan sonra, Dulkadıro ulları ile beraber en devamlı Türkmen beyli i Candarlılar'dır. 1308'e kadar Selçuklular'a, 1335'e kadar ılhanlılar'a tabî olan Candaro ulları, bu tarihten 1383'e kadar 49 yıl istiklâl kazanmışlar, 1383'te Osmano lu I. Murad'a tabî olmuşlardır. 1392'den 1402 ye kadar 10 yıl, alelade Osmanlı valisi durumuna düşmüşler, Ankara felâketinden sonra tekrar istiklâl kazanmışlar, fakat 1413'te tekrar Osmanlı tâbiiyetine girmişler, 1417'de ve sonraki yıllarda bu tâbiiyet ba ları gittikçe artmıştır.

1459-1461 arasında gene Osmanlı valisi vaziyetinde kalmışlardır. Osmano ulları ile Candaro ulları'nın kanı o derece karışmıştır ki, Candaro ulları, nadiren Osmanlılar'a muhalif bir siyaset takip edebilmişler, ekseriya onlarla müttefiken hareket etmişler, birçok Candaro lu do rudan do ruya Osmanlı hizmetine girmiştir.

Beylik, Kastamonu, Sinop, Samsun, Çankırı, Zonguldak vilayetlerinde hüküm sürüyordu. Osmanlı sarayı ile sıkı bir akrabalık ba ı kurmuşlardı. 1461'de Osmanlı Devleti'ne ba landı.Türkiye Selçuklu Sultanı II. Gıyâseddîn Mes'ûd, taht mücâdeleleri sırasında Çobano ullarının karıştı ı bir savaşta esir düşmüş, fakat sonra kurtarılmıştı (1292). Sultan Mes'ûd, kurtarılması sırasında yararlı ı görülen şemseddîn Demir Yaman Candâr'a Kastamonu ve havalisini vermiş ve böylece bu beyli i kurulmuştu.

Ama bu hibe işe yaramadı çünkü bu sırada Çobano ullarından Hüsâmeddîn Bey Kastamonu'yu elinde bulunduruyordu. şemseddîn Yaman Candâr'ın yerine geçen o lu Süleymân Paşa âni bir baskınla Kastamonu'ya sahip oldu. Daha sonra Sinop şehri de Candaro ulları topraklarına ilhak edildi (1322). Bir süre sonra taht mücadelesi sebebiyle beyli in ikiye ayrıldı ını görüyoruz. Osmanlıların yardımı ile Süleymân-şâh 1384'den itibaren Kastamonu'ya hâkim olmuş, rakibi Celâleddîn Bayezid ise Sinop'a çekilmek zorunda kalmıştı. II. Süleymân-şâh Osmanlılar ile dost geçindiyse de, bu dostluk Yıldırım Bayezid'in ilk yıllarına kadar devam etmiştir.

Yıldırım Bayezid, Anadolu'daki Türk birli ini sa lama yolundaki çalışmaları sırasında Candaro ulları topraklarına sahip olmuş, fakat Sinop'ta Candao ulları Beyli ini devam ettirmiştir. ısfendiyar Bey Ankara savaşından (1402) sonra Timur'un hâkimiyetini tanıdı. Bunun karşılı ında da eski Candaro ulları toprakları kendisine verildi, böylece Kastamonu'ya yeniden hâkim oldu.

Osmanlı şehzâdeleri arasındaki saltanat mücadelesi sırasında, tedbirli bir politika takip ederek, her defasında bu şehzâdelerden birisini destekledi. Bu mücadele sonunda duruma hâkim olan Çelebi Mehmed ile dost geçindi. Çelebi Mehmed'e Karaman ve Eflak seferlerinde o lu Kasım Bey idaresinde yardımcı kuvvet verdi (1417).Fakat Kasım Bey geri dönmeyerek Çelebi Mehmed'den Candaro ullarına ait bazı yerlerin kendisine verilmesini istedi. Neticede Kasım Bey bu arzusuna kavuşmuş, ısfendiyar Bey de Osmanlılara tâbi olmuştu. Ancak Sultan II. Murad Osmanlı tahtına çıktı ı zaman (1421) meydana gelen karışıklıklardan istifade eden ısfendiyar Bey oldu ve Kasım Bey'in elindeki toprakları ele geçirdi.II. Murad, şehzâde isyanları bastırıp duruma hâkim olduktan sonra ısfendiyar Bey üzerine yürüdü. ısfendiyar Bey yeniden Osmanlılara tâbi oldu (1423-4) ve bundan sonra da onlarla dost geçindi.

Candaro ulları Beyli i Fatih Sultan Mehmed devrine kadar varlı ını sürdürdü. Fatih Trabzon seferi dönüşünde Kastamonu ve Sinop Osmanlı topraklarına katılarak Candaro ulları Beyli i'ne son verildi (1462).Candaro ulları beyleri çeşitli eserlerle ülkelerini imâr etmişlerdi. Bu devreden Kastamonu'da ıbn Neccâr Câmii ve altı yapıdan ibaret bir külliye olan ısmail Bey ımâreti en önemli eserler olarak göze çarpmaktadır. Candaro ulları beyleri sanat adamlarını da himaye etmişler ve kendi adlarına çeşitli Türkçe eserler yazdırmışlardır. Candarlılardan ısmail Bey (1443-1461) "Hulviyât-ı şâhî" isminde büyük bir eser yazmıştır.





Signing of RasitTunca
[Image: attachment.php?aid=107929]
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
Smileys-2
Reply


Forum Jump:


Users browsing this thread: 1 Guest(s)