[RasitTunca]

İstibra:

Yürüme, öksünne ya da sol yanına uzanma veya ayaklarını hareket et
tirme, kımıldama vb. ile olur. Bu, zekerindeki sidik yolunda hiç bir damla kalmaya
cak şekilde, dibinden başına kadar üç defa zekerini sol eliyle ovmak yoluyla yapılır.
Orta parmağını zekerinin altına, baş pannağını da üstüne koyar ve zekerin başına
doğru çeker. Varsa kalanın çıkması için üç defa hafifçe çekmek müstehaptır.
Bu hususta Malikf, Hanbeli ve Şafiilerin kitaplarındaki ifade şudur: İstibra, üç
hafif sıyırma ve çekme ile olur; sol elinin şehadet parmağını zekerinin dipten altına,
baş parmağını da üstüne koyar ve içindeki sidik çıkana kadar hafifçe çeker. Bunun
hafifçe olması menduptur. Mahallin sidikten temizlendiği zannı galip gelene kadar
böyle yapılır. Evhama da uyulmaz, çünkü evham vesvese getirir, o da dine zarar ve
rir.
İmam Ahmed, "Biriniz küçük abdestini yaptığında geriye sidik kalmaması
için zekerini üç defa sıvazlasın. " hadisini rivayet etmiştir.

Kadının istibrası, sol elinin parmak uçlarını avret yerinin üzerine koyması ile
olur.
İstibra umumen insandan insana değişir. Amaç, sidik yolunda çıkmasından
korkulan bir şeyin kalmadığı kanaatinin hasıl olmasıdır. Kimi hafif bir sıkma ile bu
nu sağlarken kiminin de öksürmesi gerekir, kimi de hiç birine ihtiyaç duymaz. Bazı
durumlarda zekerden sidiğin çıkış yerini pamuk gibi bir şeyle tıkamak gerekir. Bu
helada fazla kalmak mekruh olduğundan yapılır.

istibranın delili İbni Abbas'ın hadisidir:

"Resulullah (a.s.) iki kabirden geçti ve
buyurdu ki: "Onlara azab ediliyor; büyük bir şeyden de azab edilmiyorlar: Biri si
sidiğinden sonra istibra etmiyordu, diğeri de koğuculuk yapıyordu. " (Buhari ve
Müslim)
Vacip değil de mendup olduğunu söyleyenlerin delili de Resulullah (a.s.)'in şu
sözüdür: "Sidikten sakının! Kabir azabının ekserisi ondandır. " Sidiğin kesilmesin·
den maksat tekrar gelmemesini sağlamaktır. Hadis, kendi Metnine göre istibra yap
mazsa kendisinden birşey çıkacağını kati olarak bilen veya o şekilde kanaat getiren
kimse hakkında varit olmuştur.

Kaynak

İSLAM FIKHI ANSİKLOPEDİSİ